රොරෙයිමා කන්ද  Mount Roraima

වසර  බිලියන 1.6කටත් වඩා පැරණි ලොව පැරණිතම භූ විද්‍යත්මක සැකසුම් අතර ඇති විශ්මය ජනක  කදු මුදුන් කැනයිමා ජාතික වනෝද්‍යානය තුළ ගවේෂණය කළ හැකිය.  මෙම ව්‍යුහයන් ටෙපුයිස් ලෙසද හැදින්වේ. මීට වසර මිලියන 200කට පමණ පෙර දකුණු ඇමරිකාව සහ බටහිර අප්‍රිකාව එකතු වූ මහද්වීපය වූ ගොන්ඩ්වානලන්තය පැවති සමයේ තෙපුයි කදු මුදුන් සම්බන්ධ විය. යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමයක් වන වර්ග කිලෝමීටර් 30000කටත් වඩා වැඩි ප්‍රදේශයක පිහිටි තෙපුයි වලින් අඩකටත් වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් පිහිටා ඇති කැනෙයිමා ජාතික වනෝද්‍යානයේ අද දැකිය හැක්කේ මෙම වැලි ගල් සානුවේ අවශේෂයන්ය. විශ්මය ජනක රොරෙයිමා කන්ද උසින් පිහිටි ටෙපුයි කදු වැටියේ උස මීටර් 2810ක් වන අතර එහි පළල කිලෝමීටර් 400ක් උස් කදු මුදුන් වලින් සමන්විත මෙම විශාල කන්ද හුදෙකලා වී ඇති අතර එහි කදු මුදුන බොහෝවිට මීදුමෙන් වැසී පවතී. 

අවුරුද්ද පුරා අධික වර්ෂාපතනයක් සහිතව මෙම අදුරු සුළං සහිත සානුවේ මුදුන පෘථිවියේ තෙතමනය සහිත ස්ථානයක් වන අතර බොහෝ ප්‍රදේශ මෙන්ම අසාමාන්‍ය ආවේණික ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ ද වාසය කරයි.  කාලයායේ ඇවෑමෙන් ශාක විශේෂ දුසිම් ගණනක් කෘමීන්ගේ මස් සමග ඔවුන්ගේ ආහාර වේලට එකතු කර ගනිමින් රොරෙයිමා කදුකරයේ අර්ධ වද පසකට අනුවර්තනය වී ඇත.  මාංශ භක්ෂක හිරු එළියේ ලස්සන රතු පැහැති කොළ කෘමීන් ආකර්ෂණය කර ගන්නා අතර ඉක්මනින් ශාකයේ ඇලෙන සුළු  කූඩාරම් වලට හසු වන අතර එමගින් කුඩා ජීවීන් කෑදරකමින් ජීර්ණය වීමට පෙර ඒවා වටා එතේ. කටුක පරිසරයට අනුවර්තනය වූ බීජ අනුභව කිරීම සහ පැණි පෝෂණය කරන පක්ෂීන් ඇතුළුව පෘථිවියේ වෙන කිසිදු තැනක නැති ආවේණික සත්ත්ව විශේෂයන් රොරෙයිමා කදු මුදුනේ පිහිටි  පාෂාණමය භූමියේ  වාසය කරයි.  මෙහි ඇති සුවිශේෂී විශේෂයන් වන්නේ  නිසැකවම ඩයිනෝසරයන්ට පෙර සිටි යැයි සැලකෙන කුඩා කළු ගල් කැට වැනි මැඩියන්‍ ය.  ඔවුන් අප්‍රිකානු විශේෂයකට සමීපව සම්බන්ධ වන අතර මහද්වීප  වෙන් වූ විට කාලය තුළ ඔවුන්ගේ නව වාසස්ථාන වලට අනුවර්තනය වීමේදී මෙහි සිරවී සිටින්නට ඇත.  

1895දී මුල් ජීව විද්‍යා පර්යේෂකයන්  රොරෙයිමා කන්දට පා තැබූ විට සොයා ගත් මෙම කුතුහලය දනවන කුඩා ජීවීන් අගලක් පමණ විශාල වන අතර ලිස්සන සුළු පාෂාණ මතුපිටට ඇලී සිටියහ. ඔවුන්ට පීහීනීමට හෝ පැනීමට නොහැකි අතර ලිස්සන සුළු පාෂාණ මතුපිටට ඇලී සිටියහ. විලෝපිකයන්ගෙන් ගැලවී කුඩා බෝලවලට ඔතාගෙන ගල් පෙරලී යයි.

දිය ඇළි ගංගා කැලෑව හරහා ගමන් කරයි .  අදටත් අභිරහසක්ව පවතින මෙම උස් ස්වාභාවික අහස ගොඩනැගිලි ගැන සොයා බැලීමට නිර්භීත සංචාරකයන් ආකර්ෂණය කර ගෙන ඇත. ලොව පුරා ඇති බොහෝ දිය ඇලි මෙන් නොව ඒන්ජල් දිය ඇල්ල සෑදී ඇත්තේ වර්ෂාපතනයෙන් මිස හිම දියවීමකින් නොවේ. තෙයිපුයිස්  කදු මුදුනේ ගැඹුරු තටාක වල විශාල ප්‍රමාණයක් එකතු වන අතර උස් කදු මුදුන් මත ගලා බසින විශාල ගංගා සාදයි. මීටර් 900කටත් වඩා උසකින් පහළට ඇද වැටෙන අතර දිය ඇල්ලේ බලවත් උස නිසා කදු පාමුල තටාකය වෙත ළගා වන විට ජලය බොහොමයක් වාෂ්ප වී නැවත ඇදහිය නොහැකි තරම් කදු මුදුන් මත වර්ෂාව ඇද හැලෙන පරිදි නැවත වායුගෝලයට යයි. රොරෙයිමා කන්දෙහි ඇති ශාක හා සතුන්ගෙන් 35%ක් පෘථිවියේ වෙන කිසිදු තැනකින් හමු නොවේ. රොරෙයිමා යනු සැබවින්ම නැති වූ ලෝකයකි. 

සටහන

චමෝදා නෙත්මිණී අභයරත්න

මූලාශ්‍ර 

https://www.roughguides.com/articles/discovering-a-lost-world-on-mount-roraima/

ඡායාරූප අන්තර්ජාලයෙනි