Chamoda Abayarathna

 සීගිරියේ ජල උද්‍යාන තාක්ෂණය  සීගිරිය වනාහී අභිරහස් ගණනාවක් සගවාගෙන සිටින ආශ්චර්යමත් ගල් තලාවකි . සීගිරියේ ඇති ජල උද්‍යානය ඉතා සුවිශේෂී වේ. එහි ප්‍රධාන දොරටු සාදා  තිබෙන්නෙ කෙලින්ම ඉහළට ඔසවන විදිහට. සීගිරියේ ජල උද්‍යානය සාදා ඇත්තේ එයට ඇතුල්වෙන කෙනෙකු එක්වරම මං මුලාවට පත්වෙන ලෙසය.  ප්‍රධාන දොරටුවෙන් ඇතුල් වී යනවිට එක් හරියකදී සීගිරි ගල නොපෙනී යයි. සතුරු සේනාවක් වුවත් මංමුලා වන ලෙස මෙම උද්‍යාන අතර මාර්ගය සාදා තිබේ.  සීගිරියේ ජල උද්‍යානයේ ඇති වතුරමල් අදටත් වැඩ කරයි. නමුත් ජලය පැමෙන්නේ ඉතා ස්වල්පයකි. එයට හේතුව සීගිරියේ වැවේ ජල මට්ටම ඉතා අඩු වීමයි. අතීතයේදී සීගිරියේ ජල උද්‍යානයට ඉහලින් සීගිරි වැවේ ජල මට්ටම පිහිටා තිබුනී. එයින් අතීතයේ සීගිරියට සතුරන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමට හැකිවිය . මේනිසා ඉතා විශාල ජල පීඩනයක් යටතේ මේ වතුර මල් බොහෝ ඉහළට විහිදී ඇත. නමුත් පසු කාලීනව සීගිරිය අවට ප්‍රදේශය සංචාරක කලාපයක් ලෙස සංවර්ධනය වීමට පටන් ගත් පසු සීගිරිය වැව ගොඩවිය . Sigiriya village වැනි සුපිරි හෝටල් අද පිහිටා තිබෙන්නෙ සීගිරිය වැව තිබුන ස්ථානයේ ය. අද වනවිට සීගිරිය වැව දිය සිදී ගිය නමට පමණක් සීමාවු වැවකි. මේනිසා උද

 සමනල අඩවියේ පාරිසරික වැදගත්කම  සමනල කන්දේ පාරිසරික වැදගත්කම මෙන්ම ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික වැදගත්කම ද එක සේ වටී. මෙනිසා දුම්බර කදුවැටියත් සමග මේ කදු වැටියද යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමයක් බවට පත් වූයේ 2010දීය. ලෝක උරුම වනපෙත් අතරට අයත්වීම නිසා සමනල කන්දට වැඩි ජාත්‍යන්තර අවදානයක් ලැබී ඇත. රත්නපුර සහ නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කවල පිහිටා ඇති සමනල කදුකරයේ මස්කෙළිය ප්‍රදේශයේ සප්තකන්‍යා කදුවල සිට බලංගොඩ බෙලිහුල්ඔය සහ දෙතනගල කදු දක්වා පැතිර තිබේ. මෙම වනය අභයභූමියක් බවට පත් කෙරුණේ 1940 අංක 8675දරන ගැසට් නිවේදනය අනුවයි. අභය භූමි සීමාවේ තේ වතු කිහිපයක්ද පිහිටා තිබේ. නන්පේරියල් වතුයාය. බ්‍රෑම්ප්ටන්, මැදහින්න වතුයායවල කොටස් කිහිපයක්ද මෙම සීමාවට අ‍යත්.  ලංකාවේ එකම නොඉඳුල්  කදුකර වැසි වනාන්තරය වන සමනල අඩවිය විශාලත්වයෙන් හෙක්ටයාර22379 කි. සමනල අඩවියේ පාරිසරික සුන්දරත්වය ඉහළ නංවන්නේ එහි භූ විෂමතාවයයි. විවිධ ස්ථානවලදී එකිනෙකට වෙනස් උස මට්ටමක එය පැතිර තිබෙනවා. සමනල කදුවැටියට පිවිසීමට පුරාණයේ සිට වන්දනාකරුවන් භාවිතා කරන මාර්ග තුනක් පවතී. ඒ රත්නපුර පාර , කුරුවිට පාර හා හැටන් පාරයි.  ප්‍රධාන ගංගා තුනක් උපත ලබන්නේ මේ අඩවියෙන්

 අසිරිමත් දේදුනු කදු වැටිය මෙම කදු පන්තිය චීනයේ ඇති අලංකාරතම ස්වභාවික භෞතික රූපකාරකයයි. ෂැංගායි නගරයේ සූනාන් ගම්මානයේ ඇරඹි මෙම කදු පන්තිය 322km ක් පුරා පැතිර පවතී. ඒවා මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 1000ත් 1500ත් අතර උසකින් නිර්මාණය වී ඇත.වසර මිලියන 24ක් පුරාවට සුළග , වර්ෂාව , දේශගුණික හා කාලගුණික තත්ත්වයන් විසින් මේ වැලිගල් , දැඩි පාෂාණ හා ඒවායේ අන්තර්ගත ඛනිජ නිධි නොයෙකුත් රසායනික සංයෝගීය ක්‍රියාවලියක අවසන් ප්‍රතිඵලය ලෙස මෙකී ශිඛරයන්හී වර්ණ නිර්මාණය වුවද ඒවා සැමවිටම ත්‍රිකෝණාකාර හැඩතල ඇති  වර්ණිත කදු පංතීන් පමණක් ශේෂ කොට නැත.  ඒවායේ හැඩතල විවිධාකාරය . සමහර පාෂාණ තට්ටුන් බුබුලාකාරය.තවෙකක් කුලුණක ස්වරූපයෙන් පවතී.  මේ එක් එක් කදු ශිකරයක් ස්ථිර වර්ණයකින් පවතින්නේද නැත  ඒවායේ වර්ණයන් විටින් විට වෙනස් වේ. ඊට හේතුව එකී කදු පන්තීන්වල ඇති විවිධ ඛනිජ  ද්‍රව්‍ය හිරු එළියට දක්වන විවිධ ප්‍රතික්‍රියායි. 2012 අප්‍රෙල් 22 චීනය එම ප්‍රදේශය චීනයේ ජාතික භූගෝලීය කලාපය කරමින් ජාතික භූගෝලීය මධ්‍යස්ථානය එහි ගොඩනැගුවේය. 2009දී යුනෙස්කෝව එකී 400km ක වපසරිය ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කොට ඇති අතර චීනයේත් ලෝක සංචාරකයන්ගේත් එක්