Posts

Showing posts from September, 2022

ලෝකයේ දූෂිතම වායු ඇති රටවල්

Image
 ලොව පුරා සිදුවන මරණවලට ප්‍රධානතම හේතුවක් වූ වායූ දූෂණය සහ ලෝකයේ දූෂිතම වායූ ඇති රටවල්  පරිසර දූෂණය යනු ස්වභාවික පරිසරයට අහිතකර බලපෑමක් ඇති කළ හැකි දූෂක ද්‍රව්‍ය පැවතීමයි. කැපී පෙනෙන දූෂක ආකාර දෙක වන්නේ වාතය සහ ජල දූෂණයයි. බොහෝ ආකාරයේ දූෂණයන් මිනිසුන්ගේ ශාකවල සහ සතුන්ගේ හෝ සමස්ථ පරිසර පද්ධතිවල සෞඛ්‍යයට පුලුල් හා දිගුකාලීන  ඍනාත්මක බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.  වායු දූෂණය මූලික වශයෙන් හදුන්වා දෙනු ලබන්නේ පොසිල ඉන්ධන දහනය මගිනි. විශාලතම දායකත්වය සපයන්නේ ෆොසිල ඉන්ධන වලින් ක්‍රියාත්මක වන වාහන ( මෝටර් රථ, ට්‍රක් රථ, ගුවන් යානා, නැව් ආදිය) සහ ගල් අගුරු හෝ තෙල් දහනය කරන බලාගාර සහ කර්මාන්තශාලාය. දැව හෝ ෆොසිල ඉන්ධන දහනය කිරීම සම්බන්ධ ඕනෑම ක්‍රියාකාරකමක් මගින් අංශු දුව්‍ය මුදා හැරිය හැක.  මෙයට දුම්කොළ නිෂ්පාදනය ලිප් සහ උදුන්, ඉටිපන්දම් වැනි ගෘහ මට්ටමේ මූලාශ්‍ර ද ඇතුළත් වේ. ගිනිකඳු සහ ලැව්ගිනි ද වායූ දූෂණයේ කැපී පෙනෙන ප්‍රභවයන් විය හැක.  හුස්ම ගැනීමේ ගැටලු, ඇදුම උග්‍රවීම සහ සහජ ආබාධ ඇතුළු සෞඛ්‍ය ගැටළු සදහා වායු දූෂණය දායක වන බව ඔප්පු වී ඇත. ගෝලීය වශයෙන් බෝ නොවන රෝග සදහා ප්‍රමුඛතම අවදානම් සාධක අතර විෂ දූ

යමහල් විදාරණය

Image
  යමහල් විදාරණය ( ගිනිකඳු  පුපුරා යන්නේ කෙසේද ? ) ගිනිකඳු පිපිරීම් ස්වභාවික ලෝකයේ වඩාත්ම විස්මිත සංසිද්ධිය අතර වේ. පෘථිවි පෘෂ්ඨයට යටින් තාපය චලනය වන ආකාරය නිසා ගිනි කදු පුපුරා යයි.   භූ ගර්භයේ අභ්‍යන්තරයේ සිට මතුපිටට තාපය සම්ප්‍රේෂණය කරනු ලබන්නේ බොහෝදුරට සංවහනය මගිනි.  රත් වූ තරලයක චලනය මගින් තාපය මාරු කිරීම සිදුවේ. තරලය මැග්මා වේ. උණු කළ හෝ අර්ධ වශයෙන් උණු කළ පාෂාණ එය පෘථිවි මැන්ටලය සහ කබොල අර්ධ දියවීමේන් සැදේ.  මැග්මා ඉහළ යන අතර මෙම තාපය මුදා හැරීමේ ක්‍රියාවලියේ අවසාන පියවරේදී ගිනිකඳු හරහා මතුපිටින් පුපුරා යයි.  බොහෝ ගිනිකඳු භූගෝලීය ක්‍රියාකාරීත්වය සමග සම්බන්ධව වේ. ජපානය, අයිස්ලන්තය, ඉන්දුනීසියාව සහ තවත් ස්ථානවල ගිනිකඳු පෘථිවි පෘෂ්ඨය සෑදී ඇති දැවැන්ත ඝන පාෂාන පෘෂ්ඨවල මායිම් මත සිදුවේ. එක් තට්ටුවක් තවත් තට්ටුවක් යටට ලිස්සා යනවිට, යටපත් වූ ගිලෙන තට්ටුවක සිර වූ ජලය දැවැන්ත පීඩනයකින් එයින් මිරිකා අසල ඇති පාෂාණ දියවීමට ප්‍රමාණවත් තාපයක් නිපදවා මැග්මා සාදයි. මැග්මා අවට ඇති පාෂාණයට වඩා උත්ප්ලාවක බැවින්, එය ඉහල යන අතර එය මතු පිටට ආසන්න කුටිවල එකතු විය හැක. කුටියක් පිරෙන විට ඇතුළත පීඩනය වැඩිව